Wat is WBTR?
De Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR) is bedoeld om bestuur en toezicht van verenigingen en stichtingen te verbeteren. Er zijn regels opgesteld over taken, bevoegdheden, verplichtingen en aansprakelijkheid. De overheid wil met de wet voorkomen dat wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, zelfverrijking, misbruik van posities en andere ongewenste activiteiten verenigingen en stichtingen schaden. Helaas blijken zaken als ‘een greep uit de kas’ en ‘vriendjespolitiek’ vaker voor te komen dan velen denken. De wet gaat dat tegen door procedures en verantwoordelijkheden met elkaar te bespreken en vast te leggen.
Verplichtingen
- Bestuursleden en toezichthouders hebben de plicht het belang van de vereniging of stichting voorop te stellen. Dat klinkt logisch, maar anders dan bij ondernemingen was dat nog niet in de wet vastgelegd.
- Dit betekent dat de WBTR eisen stelt aan het handelen van bestuursleden en toezichthouders en hen verplichtingen oplegt.
Het is de wet.
Als vereniging moet je er aan voldoen.
Aansprakelijkheid
- Als aan die verplichtingen niet wordt voldaan, kunnen bestuursleden en toezichthouders aansprakelijk zijn. In een aantal gevallen zelfs hoofdelijk aansprakelijk.
- Eisen die bij ondernemingen worden gesteld aan Raden van Commissarissen gelden nu ook voor toezichthoudende organen, verenigingen en stichtingen.
- Na introductie van de WBTR is de wettelijk regeling van aansprakelijkheid bij faillissement van toepassing op alle bestuurders en commissarissen van verenigingen en stichtingen, waarbij dan dient te worden opgemerkt dat het bewijsvermoeden niet geldt voor informele verenigingen en stichtingen.
Tegenstrijdige belangen
- Als een bestuurslid of toezichthouder een persoonlijk belang heeft dat strijdig kan zijn met het belang van de vereniging of stichting, mag hij of zij niet deelnemen aan de besluitvorming.
- Binnen de vereniging of stichting moet zijn vastgelegd hoe besluitvorming in dergelijke gevallen plaatsvindt.
Overige punten
- In statuten van verenigingen of stichtingen moet staan hoe wordt omgegaan met situaties waarin er tijdelijk geen bestuurslid of toezichthouder is. Dat geldt dus ook als een bestuurszetel vacant is.
- Een bestuurslid of toezichthouder mag niet meer stemmen uitbrengen dan de anderen samen. Hij of zij mag dus niet in de gelegenheid zijn alle anderen te ‘overrulen’.
- De wet bevat veel meer onderdelen dan alleen de punten op deze pagina. Informeer je goed en meld je aan voor de nieuwsbrief.
Goed bestuur en toezicht
Volgens de wet moeten de bestuurlijke structuur, besluitvorming en het toezicht op orde zijn. Dat kan op verschillende manieren. Welke het beste past bij jouw vereniging of stichting , maak je zelf uit. Als je die zaken regelt en vastlegt, laat je zien verantwoordelijkheid te nemen.
Kans op problemen
“Het gebeurt bij ons niet. Wij vertrouwen iedereen binnen de vereniging.” Dat kan zo zijn, maar de wetgever kijkt er wat anders naar. Helaas door ervaring is de overheid wijs geworden. Als je zaken niet goed regelt en vastlegt, bestaat de kans op problemen. Soms met grote financiële en persoonlijke gevolgen.
Plichten en sancties
Onduidelijke financiële transacties. Ondoorzichtige administraties. Opdrachten gunnen aan relaties. Of veel erger: malversaties. Je wilt er als bestuurder niet mee te maken krijgen. Om te waarborgen dat verenigingen en stichtingen netjes worden geleid, heeft de overheid de wetgeving aangescherpt.
De nieuwe Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen legt verplichtingen op. En koppelt er sancties aan, zoals hoofdelijke aansprakelijkheid. Daarom is het belangrijk dat verenigingen en stichtingen hun zaken goed op orde hebben en dat kunnen aantonen. Het WBTR-stappenplan helpt daarbij. Met dit online stappenplan krijg je snel inzicht wát je moet doen en hóe je het moet doen. Zodat het bestuur weer kan besturen.
Alleen statuten wijzigen is onvoldoende.
Het ministerie van justitie zegt: Het wetsvoorstel geeft vorm aan een professionaliseringsslag bij verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen, waaronder in de semipublieke sector. De noodzaak van deze professionaliseringsslag is gebleken na een aantal incidenten.
Met incidenten bedoeld men financiële problemen, zelfverrijking van bestuurders, fraude, diefstal. Het alleen aanpassen van statuten is echt onvoldoende om aan deze wet te voldoen.
Ook aan de slag met WBTR?
