Trends in MKB financiering
Door Ronald Kleverlaan
1.7K
ABONNEES
190
EDITIES
Nederlandse startups hebben een recordbedrag aan durfkapitaal opgehaald. In de eerste 3 kwartalen was dit al €4,5 miljard. Dit is al 3x zoveel als in 2020. De groei komt vooral door steeds grotere transacties.
Aandachtspunt is wel dat het kapitaal tegenwoordig voornamelijk van Amerikaanse VCs komt en dat VCs steeds minder investeringen onder de €1 miljoen doen. Dit aantal is gehalveerd afgelopen jaar. In deze nieuwsbrief een analyse.
Daarnaast bespreek ik deze week publicaties over Alternatieve geschillenbeslechting, een onderzoeksrapport over financiering door bewonersbedrijven en de snelle groei van equity crowdfunding in Amerika.
Ook probeer ik de vraag te beantwoorden of er vertraging gaat komen bij de invoering van de langverwachte Europese crowdfunding wetgeving.
Artikelen deze week:
Al €4,5 miljard euro durfkapitaal opgehaald in 2021 door startups
Ziekenhuis Bernhoven haalt €8 miljoen op bij personeel en omwonenden
Alternatieve geschillenbeslechting in de financiële sector
Vertraging bij invoering Europese Crowdfunding wetgeving?
Nieuwe online bank FIBR financiert bancair & non-bancair
$1 miljard aan equity crowdfunding in VS
Onderzoeksrapport ‘Kapitaal voor de buurt’ – toegang tot financiering voor bewonersbedrijven
Veel leesplezier weer deze week. Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.
Ronald
PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.
Al €4,5 miljard euro durfkapitaal opgehaald in 2021 door startups
DSA.PR.CO – Deel
Nederlandse startups en scale-ups hebben in het derde kwartaal van 2021 bijna €1,5 miljard euro aan durfkapitaal opgehaald, wat het totaal voor de eerste drie kwartalen €4,5 miljard maakt. Dit is nu al 3x zoveel als in heel 2020. Dit blijkt uit een inventarisatie en analyse van o.a. Techleap, DSA, NVP en Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen.
270% groei ten opzicht van investeringen in 2019
Dit jaar is er een duidelijke toename in de financiering te zien ten opzichte van eerdere jaren. Vergeleken met de eerste drie kwartalen van 2020 is de toename bijna 200%, in vergelijking met 2019 zelfs 270%.
Amerikaanse fondsen
Opmerkelijk is daarbij de opmars van Amerikaanse investeerders. Nederlandse fondsen investeren ook meer, maar deze investeringen groeien minder hard. Nederlandse fondsen investeerden €1,1 miljard in de eerste drie kwartalen van 2021 ten opzichte van €690 miljoen in de vergelijkbare periode vorige jaar.
Het aandeel van de internationale (vooral Amerikaanse) investeerders groeide echter een stuk sneller, waardoor het aandeel van deze investeerders in de totale investeringen in Nederlandse startups sinds 2019 van 10% naar 55% gestegen.
Investeringen onder €1 miljoen gehalveerd
Het is mooi om te zien dat scaleups in Nederland ook steeds grotere financieringen binnen halen. Helaas blijkt dit nog vooral door internationale fondsen gedaan te worden. Het afgelopen kwartaal kende een aantal grote investeringsrondes van onder andere Picnic (€600 miljoen), Sendcloud ($177 miljoen) en VanMoof ($128 miljoen).
Zelf vind ik het echter wel een punt van zorg dat er een duidelijke trend zichtbaar is dat VC fondsen zich terugtrekken uit investeringen tot €1 miljoen. Sinds 2018 is hun aandeel in deze vroege fase investeringen gehalveerd.
Als deze trend doorzet dan is het belangrijk om er voor te zorgen dat er andere mogelijkheden komen voor startups en mkb bedrijven om meer risicokapitaal aan te trekken, zoals het fiscaal 
WWW.BERNHOVEN.NL – Deel
Het ziekenhuis Bernhoven is erin geslaagd om € 8 miljoen op te halen door belanghebbenden van het ziekenhuis. De afgelopen maanden konden zowel bewoners van de regio als medewerkers in het ziekenhuis investeren door de aanschaf van obligaties.
Obligaties voor financieel en sociaal rendement
Elk jaar geeft Bernhoven nieuwe obligaties uit en jaar op jaar groeit de belangstelling. Via het platform AndersFinancieren kunnen geïnteresseerden inschrijven op obligaties. In deze ronde was dit een obligatie voor 10 jaar met een vaste rente van 4%.
Met de opgehaalde gelden lost Bernhoven leningen af bij haar huisbanken, waardoor de financiële condities volgens het ziekenhuis verbeteren en zij zelf meer eigen keuzes kunnen maken.
Ziekenhuis van en voor de regio – Community Ziekenhuis
Bernhoven voert al langere tijd een eigen beleid en zet zich heel bewust neer als “community ziekenhuis” van en voor de regio. Vanaf het moment dat de artsen in loondienst gingen in 2015 konden de medisch specialisten al financieel participeren. Sinds 2018 kregen de andere medewerkers ook de mogelijkheid om financieel te participeren en sinds 2019 ook inwoners uit de regio.
De directeur zegt over deze financieringsronde op de eigen website:
“Een grote steun in de rug voor ons hele team, we zijn dankbaar voor het vertrouwen ook in het wederom zware coronajaar waar een groot beroep op ons allen is gedaan”, aldus algemeen directeur Geert van den Enden: “Wij zijn een ziekenhuis van en voor de regio en willen zorg dichtbij brengen nu en in de toekomst. Deze geweldige opbrengst motiveert ons enorm en draagt zeker bij om onze ambitie van samen werken aan gezondheid waar te gaan maken!”
Gift voor alle medewerkers
Ook dit jaar konden medewerkers zich inschrijven voor de obligatielening. Enerzijds krijgt het voltallige personeel jaarlijks een obligatie (€ 100) van Bernhoven als blijk van waardering (vorig jaar het dubbele als blijk van waardering). Anderzijds was het mogelijk voor medewerkers om te investeren in obligaties van Bernhoven. Zij legden in totaal in voor €725.000 euro. Door betrokkenen uit de regio is daarnaast een bedrag van €7,3 miljoen ingelegd.
Alternatieve geschillenbeslechting in de financiële sector
WWW.VVFR.NL – Deel
Op 2 december wordt het Preadvies Vereniging voor financieel recht 2021: “Alternatieve geschilbeslechting in de financiële sector” gepubliceerd. Aanleiding van de publicatie is de trend de afgelopen jaren van zelfregulering en alternatieve vormen van geschillenbeslechting voornamelijk binnen de consumenten- en kleinzakelijke financieringsmarkt.
In deze publicatie worden 4 artikelen gepubliceerd:
Kifid voor consumentengeschillen – Hellgers & Nelemans (Kifid)
Zelfregulering door financiers en toegang tot alternatieve geschillenbeslechting: Hoe de Gedragscode Kleinzakelijke Financiering de positie van kleine ondernemingen verstertk – P.J. van den Bos & G. Gladdines (NVB)
Zelfregulering in de non-bancaire financieringsmarkt – R. Kleverlaan (Universiteit Utrecht)
Financial Services Disputes: From court litigation to arbitration? – W.A.K. Rank & C.R. MacPherson (PRIME Finance)
Zelfregulering in de non-bancaire financieringsmarkt
In deze publicatie beschrijf ik zelf de achtergrond van de ontwikkeling van de zelfregulering in de non-bancaire financieringsmarkt van de afgelopen 5 jaar en hoe zich dit de komende jaren door kan ontwikkelen, op basis van het “Alternative Finance Maturity Model”, wat ik internationaal gebruik om de volwassenheid van het ecosysteem rond alternatieve financiering in landen te duiden. Na 2 december zal ik de publicatie ook uitgebreid delen en toelichten in mijn nieuwsbrief.
Leden van VvFR kunnen zich hier aanmelden voor de bijeenkomst.
Vertraging bij invoering Europese Crowdfunding wetgeving?
WWW.ESMA.EUROPA.EU – Deel
Over 2 weken (10 november) gaat de nieuwe Europese Crowdfunding wetgeving in. Tot nu toe is het echter voor Nederlandse crowdfunding platformen nog niet mogelijk om officieel een aanvraag in te dienen voor een Europese ECSP-vergunning bij de AFM. Dit is echter in alle omringende landen het geval, omdat de Europese wetgever ESMA de laatste details nog niet heeft vrijgegeven.
Vertraging bij Europese Commissie
Ik heb deze week wat rondgevraagd bij mijn internationale contacten en het lijkt er op dat de vertraging op dit moment ligt bij de Europese Commissie. Op 8 juli heeft ESMA namelijk nog een aantal aanvullende vragen gesteld aan de Europese Commissie. Deze vragen zijn verzameld naar aanleiding van de discussies met de nationale toezichthouders en de open consultatie die open stond van 26 februari tot 28 mei 2021.
Concrete vragen waar ESMA nog antwoord op wil hebben van de Europese Commissie zijn:
the transitional period set out in Article 48 of the ECSPR with respect to crowdfunding services provided in accordance with national law;
the meaning of ‘business activity’ pursuant to point (l) of Article 2(1) of the ECSPR;
the legal status of the provision of ‘individual portfolio management of loans’ in light of points (a) and © of Article 2(1) of the ECSPR;
the scope of the prohibition to prevent prospective non-sophisticated or nonsophisticated investors from investing in crowdfunding projects pursuant to the second subparagraph of Article 21(6) of the ECSPR;
the scope of the prohibition made to crowdfunding service providers to pay or accept any remuneration, discount or non-monetary benefit for directing investors’ orders to a particular crowdfunding offer made on their crowdfunding platform or to a particular crowdfunding offer made on a third-party crowdfunding platform;
the respective responsibilities of crowdfunding service providers and project owners regarding the content of the key investment information sheet.
Later in de brief wordt hier gevraagd of er uitstel gegeven kan worden voor de concrete invoering:
This situation triggers concerns in terms of harmonisation and level playing field among Member States during the interim period between the date of application of the ECSPR and the date of application of the technical standards. It is also likely to make the authorisation process more complex both for competent authorities and applicants. Slightly delaying the date of application of the ECSPR would enable a more orderly and harmonised application of this new and important piece of legislation.
Het is vreemd dat de Europese Commissie en ESMA hier nog geen duidelijkheid over hebben gegeven. Dit zal echter de komende 2 weken wel moeten gebeuren, omdat ze wettelijk gebonden zijn om voor 10 november in ieder geval een deel van de details over de wetgeving te communiceren richting de nationale toezichthouders en de markt.
Lees hier de gehele brief van ESMA aan de Europese Commissie met daarin alle details over de specifieke standaarden waar duidelijkheid over gewenst is.
Nieuwe online bank FIBR financiert bancair & non-bancair
WWW.BANKEN.NL – Deel
Afgelopen week werd bekend dat er een nieuwe (digitale) bank is gestart in Nederland: FIBR. Dit is een handelsnaam van Amsterdam Trade Bank N.V. , een organisatie die al sinds 1994 een bankvergunning in Nederland heeft. FIBR profileert zich als de kracht van een bank met de wendbaarheid van een fintech.
Hybride financier – bancaire & non-bancair
Opvallend is dat de bank op twee manieren financieringsproducten aan wil gaan bieden aan ondernemers. Ten eerste door zelf rechtstreeks kredieten te verstrekken, waarbij oa spaargeld van consumenten wordt opgehaald. In het voortraject is al voor €20 miljoen aan leningen uitgezet bij meer dan 175 ondernemingen.
Daarnaast profileren zij zich heel bewust als intermediair van de financieringsaanvraag tussen ondernemers en non-bancaire financiers. De eerste partner die is aangekondigd is CreditShelf, een non-bancaire financier die tot €5 miljoen aan kredieten zonder onderpand verstrekt in Duitsland aan middelgroet bedrijven en al €350 miljoen aan leningen heeft verstrekt. Daarnaast wordt aangegeven dat zij met nog 7 financiers in gesprek zijn die leningen verstrekken in Nederland, Duitsland, Finland, Spanje, Ierland en het Verenigd Koninkrijk.
De traditionele grootbanken is het nog niet gelukt om deze rol als intermediair of regisseur op te pakken. Alle initiatieven daartoe zijn tot nu toe niet succesvol gebleken, ondanks het feit dat dit model al jaren wordt aangekondigd en er mee is geëxperimenteerd. ING heeft dit nu doorgeschoven naar FundingOptions als Fintech partner wanneer zij de ondernemer niet zelf kunnen financieren.
Daarnaast focussen de meeste banken op dit moment op het opzetten van een flexibele schil van zelfstandige/externe financieringsadviseurs die de ondernemer kan koppelen aan non-bancaire financiers. Daarbij verliezen ze zelf wel steeds vaker de regie. Het gaat een uitdaging worden voor FIBR worden om beide rollen te gaan vervullen. Het is in ieder geval interessant om te zien dat er nog steeds nieuwe partijen zijn die de markt voor mkb financiering op komen.
$1 miljard aan equity crowdfunding in VS
WWW.CROWDFUNDINSIDER.COM – Deel
Het heeft 5,5 jaar geduurd na de invoering van de JOBS act, maar nu begint de equity crowdfunding markt in de VS ook eindelijk steeds sneller te groeien. Terwijl in Europa de crowdfunding markt elk jaar nieuwe records brak, bleef de groei in Amerika uit.
De laatste 2 jaar is hier echter een versnelling in gekomen en deze week werd dan ook de grens van $1 miljard doorbroken wat er in de afgelopen 5,5 jaar aan equity crowdfunding gezamenlijk is opgehaald.
Maximaal $5 miljoen ipv $1,07 miljoen
Deze versnelling is o.a. ook aangejaagd door het verhogen van het maximale bedrag wat opgehaald kon worden door ondernemers van $1,07 naar $5 miljoen in maart 2021. Hierdoor werd het ook voor grotere organisaties interessanter om equity crowdfunding in te zetten om groeifinanciering op te halen. In de laatste 12 maanden werd er $409 miljoen opgehaald via 1,177 financieringsrondes.
Inclusieve financiering
Opvallend is dat equity crowdfunding in Amerika erg wordt gepromoot als middel waarmee ook vrouwen en minderheden aan financiering kunnen komen. Binnen de traditionele financieringsmarkt hebben die een groter probleem om financiering te vinden e.
5 grote platformen
Hoewel er nu in totaal 51 platformen geregistreerd zijn om equity crowdfunding projecten uit te voeren, verstrekken de 5 grootste platformen in totaal 88% van de markt:
Wefunder
Republic
StartEngine
SeedInvest
NetCapital
Onderzoeksrapport ‘Kapitaal voor de buurt’ – toegang tot financiering voor bewonersbedrijven
WWW.SOCIAL-ENTERPRISE.NL – Deel
In het kader van het project “Social finance for community based social enterprises” hebben Social Enterprise en LSA 100 bewonersbedrijven in kaart gebracht wat de (problemen tot) toegang tot financiering zijn. Het rapport geeft een goed overzicht van het huidige financieringslandschap voor bewonersbedrijven.
Bestaande financieringsinstrumenten vaak niet bruikbaar
De toegang tot financiering is een belangrijk onderdeel in de ontwikkeling van bewonersbedrijven, schrijven de onderzoekers. Bestaande financieringsinstrumenten zijn juist nog niet zo toegankelijk voor deze ondernemers. Eén van de aanbevelingen i het rapport is dan ook het opzetten van specifieke instrumenten die passen bij het hybride karakter van bewonersbedrijven.
De belangrijkste conclusies uit het onderzoek:
Bewonersbedrijven zijn een belangrijke schakel voor meer leefbare wijken en buurten, maar de impact is nog lastig in kaart te brengen.
Een eigen plek is belangrijk voor het bereiken van de missie.
Toegang tot financiering vormt een obstakel tot groei, specifieke instrumenten zijn nodig die passen bij het hybride karakter van bewonersbedrijven.
Verdienmodellen van bewonersbedrijven zijn nog in ontwikkeling, versterken van ondersteunende infrastructuur is nodig.
Er is nog weinig plek voor bewonersbedrijven in lokaal beleid. Overheden zien bewonersbedrijven nog weinig als partner.
Kansen om de toegang tot financiering te verbeteren
In de volgende fase gaan concrete instrumenten ontwikkeld worden voor bewonersbedrijven.
Download het rapport: “Kapitaal voor de buurt”
Contact
Meer weten over community finance, community ownership en nieuwe businessmodellen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).
