10 juni 2021 06:01
André Vermeulen
Adjunct-directeur Zorg en HID
Lize Nauta
Econoom
Nu de overheid steeds meer versoepelingen doorvoert, komt de Nederlandse economie uit de tweede strenge lockdown. Hiermee zet zij de weg naar herstel in. Hoe die weg eruitziet, verschilt per sector, net zoals corona de sectoren verschillend heeft geraakt. Afgelopen jaar vielen bij sommige bedrijfstakken ongenadige klappen, terwijl andere branches juist profiteerden van bijvoorbeeld het vele thuiswerken. Wij zien dan ook dat corona de ingezette trends van voor de pandemie heeft versneld, bijvoorbeeld meer digitalisering.
Aannames
Voor de sectorprognoses gaan we ervan uit dat er door vaccinaties steeds meer controle over het virus komt. De overheid kan hierdoor aan het eind van het jaar alle restricties loslaten. Met de recent aangekondigde verlenging van de steunprogramma’s ondersteunt de overheid dus de bedrijven totdat er geen beperkende maatregelen meer zijn. In het Economisch Kwartaalbericht gaan we verder in op wat dit betekent voor de macro-economische bestedingscomponenten zoals de consumptie.
Sectorale beeld
De economische voorspellingen verschillen duidelijk per sector. Sommige sectoren, zoals de industrie, zijn de coronadip al volledig te boven, terwijl volledig herstel in andere sectoren, zoals de horeca, nog niet is gerealiseerd (figuur 1). En binnen hoofdsectoren bestaan er soms grote verschillen tussen subsectoren. Voor een aantal sectoren voorzien we voor dit jaar wel een sneller herstel dan eerder verwacht.
Figuur 1. Verwachtingen voor sectoren
Bron: CBS en Rabobank
Sectoren die nog niet volledig zijn hersteld
We verwachten dat de horeca, de vervoersector en de overige zakelijke dienstverlening dit jaar nog maar mondjesmaat groeien na een flinke dip in 2020. Deze sectoren zijn eind 2020 en begin 2021 getroffen door de tweede lockdown.
Volledig herstel voor deze sectoren zal ook volgend jaar vermoedelijk uitblijven. Voornamelijk doordat het buitenlandse toerisme langzaam op gang komt. Dit heeft negatieve gevolgen voor de luchtvaart, die onderdeel is van de vervoerssector, en de reisbureaus die behoren tot de overige zakelijke dienstverlening. Voor de horeca speelt ook mee dat mensen waarschijnlijk minder dan voor de coronacrisis naar kantoor zullen gaan, iets waar vooral de cateringbedrijven last van zullen hebben.
Sectoren die wel zijn hersteld
Er zijn echter ook sectoren waarvoor we verwachten dat het niveau van de toegevoegde waarde dit jaar al hoger ligt dan in 2019. Een van de best presterende sectoren dit jaar is de specialistische zakelijke dienstverlening. Niet alleen ondervond deze sector weinig hinder van de coronacrisis, maar ook neemt vermoedelijk de vraag naar advies toe omdat de economie weer aantrekt.
De industrie had eveneens eind vorig jaar alweer het niveau van 2019 bereikt en we verwachten dat deze sector verder groeit. Wel blijft de onzekerheid groot over de beschikbaarheid van grondstoffen en halffabricaten, met als gevolg mogelijke opwaartse prijsdruk. Naast de industrie voorzien we op jaarbasis ook groei voorbij 2019 niveau in de handel, de landbouw en de informatie- en communicatiesector.
(Semi-)publieke sectoren, zoals de zorg en het onderwijs, zijn ook in 2020 geconfronteerd met een krimp, maar deze was beperkter dan in de horeca en bepaalde sectoren in de detailhandel. We verwachten dat deze sectoren pas in 2022 weer op het economische niveau van voor de coronacrisis zullen zitten.
Verdieping sectoren en omzetprognoses
Meer verdieping op de verschillende sectoren en de omzetprognoses zijn hier te vinden.
Faillissementen
Het aantal faillissementen ligt ver beneden het langjarige gemiddelde, en zelfs onder het niveau van 2019. Naarmate de Nederlandse economie steeds verder open gaat en de overheid de steunmaatregelen afbouwt, verwachten we dat het aantal faillissementen oploopt. De mate waarin dit gebeurt, hangt onder meer af van de mate waarin het verdienvermogen van bedrijven hun schulden kan dragen.
