Het Amerikaanse fenomeen van de kredietunie zou ook in Nederland het kredietaanbod voor het MKB moeten kunnen aanvullen, naast het bestaande bankensysteem.
‘Credit unions’ bestaan niet in Nederland, wel reeds geruime tijd in andere landen. Met name in de Verenigde Staten waar al in 1809 in de staat Massachusets een wet van kracht werd die deze financiële instellingen ging reguleren en beschermen.
Later volgden nagenoeg alle staten. In 1934 volgde een federale wet met hetzelfde doel voor alle staten van de VS.
Lenen
Credit unions zijn financiele coöperaties, in feite met een bancaire invulling. Hun doel is het aanbieden van gunstige spaarmogelijkheden en leenmogelijkheden aan de leden van de coöperatie zonder daarbij naar winst te streven.
Zij mogen nauwelijks andere bestemmingen geven aan de gelden dan de genoemde. Evenmin mogen ze andere gelden aantrekken op de markt dan spaargelden van de leden. Hun balansstructuur is daardoor simpel. Zij zijn vrijgesteld van belastingheffing.
Dit doel komt neer op het streven naar gunstige (relatief hoge) rentes op spaartegoeden en naar gunstige (relatief lage) rentes op door leden bij de credit union opgenomen kredieten. De nationale Amerikaanse overheid garandeert uiteindelijk via het National Credit Union Share Insurance Fund (NCUSIF) per lid 250.000 dollar van de spaargelden van de leden.
Crisis
Credit unions zijn meestal klein qua balanstotaal en hebben gemiddeld niet meer dan 500 tot 1000 leden. De storm van de subprime-hypoteekcrisis die in 2007 tot uitbarsting kwam, hebben ze in het algemeen goed doorstaan.
Uitzettingen buiten kredietverlening aan de leden is in hoge mate verboden. Riskante beleggingen waarop gevestigde banken veel geld hebben verloren, worden niet aangehouden. Een Nederlands equivalent voor credit union is kredietunie.
Band
Alleen leden kunnen sparen en/of krediet opnemen bij de credit union. Het lidmaatschap is gebonden aan een ‘common bond’. Dit houdt in dat er een bepaalde sociale band tussen de leden moet bestaan bijvoorbeeld behorend tot een bepaalde beroepsgroep, een religie, een groep schoolgangers of wonend in een bepaalde regio.
In de VS zijn 93 miljoen inwoners lid van een credit union. Dat is 30 procent van de bevolking. In Ierland is dit zelfs 70 procent. De meeste credit unions zijn qua balanstotaal klein ten opzichte van gevestigde banken; een minderheid is wat groter maar benadert toch niet de grootte van de gevestigde banken.
Gevestigde banken zijn weinig gelukkig met de groei van de credit unions. Zij zien in hun aanwezigheid in het financiele bestel er concurrenten in die door de overheid onterecht worden beschermd. Het bestuur van de credit unions is geregeld volgens het strikt ‘democratische’ beginsel van one-man-one vote ongeacht de hoogte van de spaartegeoeden en/of de opgenomen kredietgelden.
